Poems
with theological/ Philosophical themes:
Adduunyadan hadh
galabeedka iyo, huubo la itaala
Ee ina halaag lagu
mutooy, harabto doonaysa
Ee hilinka loo jiray
waddada, hoos u cararaysa
Nin hoggeeda gaadhoo
xasila, horeba loo waaye
Maxaa lagaga
hawshoonayaa, waa habeen qudha e.
--Cige Caateeye.
Danfar
Ma Leh Adduunyadu
Dayl
qaafka gabay waanigii, daayey waayadane
Dambigiisa
badan waanigii, duubay waayada e
Haddii
la i danqaray oo masalo, la iga doonaayoo
Doondooni
maayee anaa, deelka ka caddayne
Danfar
ma leh adduunyadu ninkii, damacsanaayowe
Kuwa
haatan daaraha dhisow, daba tun weeyaane
Dawgii
raggii hore maraan, daba ordaynaaye
Dalambaabi
madhan baa mijaha, loo dirdirayaaye
Dayaxa
iyo cadceeddaan halkii, doorsan weligoode
Wax
kale oo dushaa lagu arkaa, malaha duugowye,
Dayuuradaha
nimankaa wade, samada duulaaya
Iyo
nimanka daaraha dhisee, dahabka qaadaaya
Iyo
nimanka doonyaha wade, diirad wada haysta
Iyo
nimanka duunyada dhaqee, dibadda guuraaya
Iyo
nimanka dalaggay qodeen, dunida caam yeelay
Iyo
nimanka diintay dhigeen, lagu dadaalaayo
Daai’imo
carruuriyo duq iyo, duni dhammaanteedba
Dadkoo
idil ayaan dhow qabraa, dacalka loo geline
Ninba
darajaduu leeyahaa, laga dilaayaaye
Diyaar
buu u yahay malagkulmawd, ruuxa loo diraye
Sidii
adhi dugaag helay mar baa, laysku keen didine
Daleed
baa la wada joogsanoon, cidina diidayne
Dawdawda
xumi waa intaan, dibadda joognaaye
Dacwad
male dharaartaa waxay, dani ku yeeshaaye
Waa
labada daarood wixii, lagu dareeraaye
Dab
qiiqiyo qiyaamuhu ka kulul, duhur dharaareede
Rabbigayow
dalada noo hadhee, daayin baa tahaye.
--Cige
caateeye.
Kala
Soocadii Uun Baw Hadhay
Adduunyadan
sawaabkeegu waa, saacad iyo wiige
Xumaan
iyo samaan waa waxaan, sina ku roonayne
Sareediyo
ladnaan waa waxaan, saakin ku ahayne
Waxa
sugaya aadmiga dharaar, saancadloo kulule
Socon
mayso beentaa iblays, suura galiyaaye
Subaxa
iyo cishaa’igaba wuu, idinka seexshaaye
Doqon
buu sabaalaynayaaye, saajac kari waaye
Nin
suleexa daacaadka sida, wuu ka saakumaye
Sidii
layna yidhi maalin dhaw, siidhi la afuufye
Samada
iyo arlada maalin baan, siiga la arkayne
Salabaa
la marin buurihiyo, suuq magaalaba e,
Sac
la maalo geel iyo mar baan, adhigu soofayne
Dayuuradaha
siyaaxiyo mar baan, haadku soconayne
Suurtaaba
la afuufayaa, subax an dheerayne
Waa
surin cidhiidhiya waxaan, cidina seegayne
Saddex
maahee waa laba wixii, lagu sifeeyaaye
Kala
soocadii uum baa hadhee, ha isa siinina e.
-Cige Caateeye
Surayo
Dhiileed
Adduunyadu
hadday sado lahayd, saacad baa furane
Ninkii
waayo sii joog lahow, socoto weeyaane
Sahankii
maqnaa baa raroo, saaka laga guurye,
Dawgii
siraad baynu mari, surinkii dheeraaye
Oo
wuu surmiyayaa ninkii, sahay ku waayaaye
Safarkaaba
loo dhaansadaa, suraya dhiileede
Ma
shantii salaad baa la dhigay, subaxna waa maadhe
Soonkii
miyaa inagu qalla ah, sabankii leexeeyay
Sakadii
miyaan adhiga iyo, geela laga soocin
Seeraha
ilaah dhigay miyaa, laga salaateeyey
Salligii
miyaa laga tegay iyo, sowdkii nabigeena
Suurtii
miyaa dhaw dadkaan, saban u laabnayne
Sakaraad
xanuun kulul miyaa, sugaya ruuxeena
Aakhiro
su’aal iyo warbaa, layna solonsiine
Ninkii
sadar ilaahay hayaan, sina xumaanayne
Adhi
suun la geeyiyo ma jiro, sac iyo weyshiiye
Sanku
neefluhuba aakhiruu, saakin ku ahaane
Saaka
iyo shalay geeri waa, u kala sokaynaaye
Ninba
subax la qaadaba waqtigu, wuu ina sugayaaye
Su’aalaadka
nimankii lahaa, kuguma seegaane
Wax
salaamad baxa waa ninkii, suubanaan jiraye
Samir
iyo dulqaad baa jannada, lagu salaamaaye
Samsamkaa
ninkii tegay dambiga, laga sifeeyaaye
Sikhinimada
iyo daacad iyo, samir ha la ogaado.
-Cige Caateeye
Macna
Male Adduunyadu
Macna
male aduunyadu ninkii, maragsanaayowe
Miridh
baa ka hadhay awgayow, meheradeediiye
Ninkay
maal u soofsaday la tahay, ha iska meel dhigo e
Naftan
Malaga loo soo diriyo, madaxda gaalowday
Ninkii
meelsan lala doonayay, murugo haysaaye
Wuu
geeri moogyahay ninkii, macatab yeeshaaye
Mahalakaadka
aakhirose waa, madawga naareede
Makaankiisa
kii laga dhigay, midab xumaysaaye
Muska
kama humaagsado ninkii, laga malaasaaye
Kolka
mawjad laysugu tagee, meel la wada joogo
Miisaanka
labadiisa xadhig, midaba waa cayne
Ninba
magaca kii loogu dhiguu, midigta saaraaye
Moromiyo
kokaasay hadhaan, ma aha kaygiiye
Waxa
layna marin daw yaroon, mudac ka weyneyne
Waxa
labada meelood dhex yaal, moos itaal darane
Muslinkii
lilaahiya wax baa, loo malkinayaaye
Nin
waliba muurdkiisa wuu, magac yaqaanaaye
Wuu
magan galaayaa ninkii, Muxamad sheegtaaye
Oo
waxa mabsuud noqon ninkuu, marada saaraaye
Mawkhoof
waxa u dhaw kuwaa, gooyay magaciiye
Ninba
meel u joogaba haddaan, malagu daynaynin
Oon
laga maqnaanayn kuwaa, mootarrada raacay
Kuwa
moodka gaalada cunaa, mahadin maayaane
Madarkayna
soo maray jannada, midabyadeediiye
Haddaan
maygu di’in xoolo way, madhan lahaayeene
Muslimiinta
kayd loo dhigoon, madhanin weeyaan
Sheekhii
macneeyiyo rabbay, mahadi gaadhaaye.
-Cige Caateeye
Second
category: Egeh as a social critic
Kolka
Ababe Reerahayagii
Kolka
ababe reerahayagii, edebta weynaaye
Adhigii
araaraha lahaa, oodii laga qaadye
Waa
aarankiisii waxaa, oogta loo shidaye
Sida
aarka waxa loola dhacay, kii orgi ahaaye
Inantii
jiraysiyo duqdii, kala awaareeye
Niman
baan amaahdii kal hore, Awr ka bixinayne
Immikuu
in kale doonayaa, aamin laawuhuye…
-Cige
Caateeye
Daranyo
Xoolaad
Dayl
qaafka gabay waanigii, daayey waa hore e
Waxan
caawa daymoonayaa, daranyo xoolaade
Dushooduba
gadmee qaarse, waa inan ka diirnaaye
Daaima
carruuriyo adhay, odayo doonaane
Duleedada
in baa joogta oo, dumarku eegaane
Geelaa
dareeraye gadmeen, cidina doonaynin
Ee
inan yar loo diray kolkii, doobkii laga quustay
Ee
oday duqoobiyo habraha, dani ku seetaysay
Een
dooxa weyn iyo biyaha, subaxna daynaynin
Darka
adhiga loo xidhay kolkuu, shalay dul joogjoogay
Ee
day la yidhi maalintii, sabadii loo diiday
Ee
sida dameeraha bud weyn, daanka lagu jiiday
Iyada
oo la daayacay, kolkay daahir ololaysay
Een
wiilasheedii la dadin, duhurka maalaayey
Ninkii
hala dareershow raggaa, waad ku dagateene
Kol
haddii habeenkoo dam yidhi, dumarku raadceeyey
Uu
dibad ku dhalay waa waxaan, cidina doonayne
Dabool
dheri la saariyo haddii, daasad lagu maalay
Dameeraha
la dhaanshaana way, daraja dhaamaane
Dawladaha
Soomaaliyeed, ha iska daayeene.
-Cige Caateeye
Dhogor
Adhi Ku Doorsada
Dhawaqyada
la doorshiyo dadkaa, dhoorka wada goostay
Iyo
dhirahan wada qiiqayay, dhibi ka joogtaaye
Dhaqaalaha
adduunyaduba waa, malaha dheeldheele
Raggaa
dhiilka caana ah sitee, dhamistii loo diiday
Dhanaanka
iyo listay dhaafsadeen, dhuxulo naareede
Dhallaankiina
way soo qadsheen, dhabarka saarraaye
Dhalaal
kuma shubaan naagihii, dhiisha hayn jiraye
Dhallinyariyo
waayeel, dabkaa lagu dhamaanaayo
Kolka
inu haweenkuna dhigtaa, malaha soo dhawe
Dadku
dhimaye geeljire dhegxumo, way u dheertahaye
Dhudda
waaga uumbay gorfaha, kala dhaqaaqaane
Dhallaankay
qadsheen iyo nirgaha, dharaqda loo diiday
Fijaan
dhagar qaba iyo buuri baa, dhibay naftoodiiye
Kolka
dhuxusha layskugu tagay, dhudi hallawdaaye
Dhurwaagaa
ku cuna kaymihii, dharabka weynaaye
Kolkaasuu
dhabooskii ka tagay, dhogor xumeeyaaye
Libaaxyada
haddaan laga dhabayn, kaynta dhacadiida
Waa
kaa dhunkaal geel ninkii, dhaqan lahaayowe
Dhogor
adhi ku doorsada raggii, loo dhalaa gabaye.
-Cige Caateeye
Qafal
Xumo
Haddaan
qaad cunaayoon sigaar, qiiqa shidanaayo
Qasharkoo
agaaliban haddaan, goor waliba qaato
Qafal
xumo adduunyada haddaan, qaar ku luminaayo
Qarawaan
ma hooyeen kolkaan, qululo waa dhowe
Qosol
baaba loo dhiman lahaa, qiiradaan dhigo e
Kuwan
jaadka qaadqaadayow, waad qatalanteene
Wuu
idinla qaybsaday waxaad, maanta qodateene
Qasaaraha
kaluu leeyahaan, qarinayaa shawe
Qaarkood
haweenkii raggii, qabay ka leexeeye.
-Cige Caateeye
Soomaali
Malabkeedu
Soomaali malabkeedu waa, maanta oo kale e
Musuqmaasuqii
hore haddii, meesha laga saaray
Kol
haddii miskiin iyo tijaar, meel la wada joojay
Ninba
meel u joogaba haddii, macallin loo
yeelay
Oo
meherad waagii xumaa, meesha laga tuuray
Anaguna
mabsuud inaan ka nahay, waydin maqasheene
Madaxweynaheeniyo
rabbaan, mahadinaynaaye
Makaankiisa
nimankii arkow, mid iga gaadhsiiya
Maadhkii
adduunyada ilaah, midigta kuu saarye
Aakhiro
maqaamyada jannada, meel san lagu gee dhe.
-Cige Caateeye
Striking
a harmony between present world and world after death
Labadii
Daarood
Adduunyada dadaalkeeda badan, laysku diriraayo
Ee
kii duleed lagu arakaba, lagu dagaalaayo
Ee
dumarka tii ciidan daran, lagu dalaaqaayo
Doqon
iyo fariid waa waxaan, cidina daynayne
Inan
daacaddii kaga tagnaa, maaha dawgeene
Waxa
iga dardaarana haddaan, layska diidaynin
Midna
yaan la dayn meeshu waa, labadii daaroode.
-Cige Caateeye
*N/B
I wrote the poems from the poet in 1974 during the Mass Literacy Campaign
(Ololihii Af Somaaliga) in Beysaare. Egeh died sometime in the 1980s.
------------------------------------------------END----------------------------------------------------------